Ραδιοπειρατές «εραστές του ραδιοφώνου»

Παρά τα τεχνικά ραδιοφωνικά προβλήματα της Ελλάδας, μιας αναπτυσσόμενης και με τα τραύματα του πολέμου ταραγμένης χώρας, στη δεκαετία του 1960 «ραδιοπειρατές» ή «ραδιοπειραματιστές» ή «ραδιοερασιτέχνες» ή «ραδιόφιλοι» ή «εραστές του ραδιοφώνου» εκπέμπουν παράνομα στις περισσότερες γειτονιές της Αθήνας, στη Θεσσαλονίκη, στην Πάτρα, στην Καβάλα, στη Χαλκίδα, στο Ναύπλιο, στην Κρήτη, στα Νησιά και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας, στα μεσαία κύματα. Ένας από τους πιο θρυλικούς ραδιοπειρατές της εποχής είναι ο Geronimo Groovy, που οι εκπομπές του ακούγονται πολλές φορές από την Αίγυπτο μέχρι την Ιταλία και που παίρνει κάθε χρόνο χιλιάδες γράμματα αλληλογραφίας φανατικών οπαδών του σε διάφορες γλώσσες.



Οι ερασιτεχνικοί ραδιοσταθμοί πολλαπλασιάζονται στις δεκαετίες 1960 και 1970 με τους απόφοιτους των ραδιοτεχνικών και ραδιοηλεκτρολογικών Σχολών, που πειραματίζονται με αυτοσχέδιες ηλεκτρονικές κατασκευές και φτιάχνουν ιδιοκατασκευασμένους ραδιοφωνικούς πομπούς. Οι περισσότεροι από τους μουσικούς ραδιοπειρατές προέρχονται από τα μαθητικά νεανικά δρώμενα και εκπέμπουν ξένα ροκ και λαϊκά ελληνικά τραγούδια, προσπαθώντας με επιμονή να φτιάξουν το δικό τους επικοινωνιακό χώρο με τις τηλεφωνικές αφιερώσεις ενάντια σε μια αρνητικά δικαστική και αυστηρά αστυνομευόμενη κοινωνία.

Ένας από τους ιστορικούς ραδιοπειρατές είναι και ο Γιώργος Κυρλάκης, που λειτουργούσε με το ψευδώνυμο Easy Rider (Ελεύθερος Καβαλάρης) και που είναι ο δημιουργός του «ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ» κατασκευάζοντας έναν πρόχειρο αλλά κατάλληλο ραδιοπομπό μεσαίων κυμάτων στους 963 χιλιοκύκλους, που ήταν η φωνή της ηρωικής εξέγερσης του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973 στην Αθήνα.


ΡΑΔΙΟΣΤΑΘΜΟΣ "ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ"



Το ‘ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ’ είναι ένα Ραδιοφωνικό Μετέωρο στην ιστορία της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και ίσως παγκόσμια πρωτοτυπία που μια εξέγερση σπουδάζουσας και εργαζόμενης νεολαίας ενάντια στη δικτατορία της 21 Απριλίου είχε το δικό της Ραδιοσταθμό. Ο Γιώργος Κυρλάκης, μετέπειτα τεχνικός της ΕΡΤ, μιλάει πάντα για το "δικό του Πολυτεχνείο". Είναι ο ηλεκτρονικός ραδιοπειρατής EASY RIDER, που έφτιαξε σε χρόνο ρεκόρ λίγων ωρών, το πομπό του ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ μέσα στα εργαστήρια της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων.

Ώσπου να ακουστεί καλά το "ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ" με (4) λυχνίες 807 στην έξοδο και με πρόβλεψη για μια ενδεχόμενη ισχύος 813 χρειάστηκε να γίνουν ηρωϊκές τεχνικές προσπάθειες. ΄Αριστος ραδιοτεχνίτης ο Γιώργος Κυρλάκης πραγματοποίησε την ιδέα να αποκτήσουν οι ‘’ελεύθεροι πολιορκημένοι’’ του Πολυτεχνείου τη δική τους ραδιοφωνική κραυγή και να ξεσηκώσουν με τα ερτζιανά κύματα ολόκληρο τον Αθηναϊκό λαό και όχι μόνο, να τρέξει για να βοηθήσει. Σε λίγη ώρα το "ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ" το άκουγε όλη η Αθήνα, γιατί τον έπιαναν και τον αναμετάδιναν και άλλοι Ραδιοπειρατές σ’ όλη την Αττική, κι ακόμα τον μετάδιναν και ξένοι Ραδιοσταθμοί, το BBC Λονδίνου, το Παρίσι, η Ντόϋτσε Βέλε Γερμανίας, σ’ όλο το κόσμο.

Πρώτος εκφωνητής που έδωσε και το όνομα του Σταθμού ήταν ο μεταλλειολόγος Μίλτος Χαραλαμπίδης, ύστερα ο Δημήτρης Παπαχρήστου και τελευταία η Μαρία Δαμανάκη. Ο Γιώργος Κυρλάκης ‘’ο Ραδιοπειρατής των εξεγερμένων’’ ήταν άγρυπνος πάνω απ’ το πομπό για να Ακούγεται η Φωνή της Ελευθερίας ... ‘’ ΄Ελληνες φαντάροι είμαστε αδέλφια, δεν θα μας χτυπήσετε, δε θα αφήσετε να χυθεί αδελφικό αίμα...’’ Τελικά με την είσοδο του τανκ, πριν τη σιγή του Σταθμού, ο Δημήτρης Παπαχρήστου σαν τέλος του προγράμματος θα απαγγείλει με σπάνιο σθένος και τραγικό ύφος τον Εθνικό ΄Υμνο




Την εποχή της πειρατικής ραδιοφωνίας

  • Δημιουργούσαν σταθμούς και εκπομπές για προσωπική ευχαρίστηση
  • Χρησιμοποιούσαν κυρίως ψευδώνυμα
  • Ο κάθε ραδιοπειρατής είχε το δικό του σταθμό
  • Ο κάθε πειρατικός ραδιοφωνικός σταθμός έβγαινε στον αέρα μέσα από εφηβικά – νεανικά δωμάτια ή από σαλόνια παρέα με τα πετσετάκια της μαμάς
  • Κάποιες φορές, διάφοροι φίλοι συντόνιζαν τους σταθμούς τους και μέσω αναμετάδοσης – αν δε κάνω λάθος – δημιουργούσαν τα γνωστά νυχτερινά πηγαδάκια.
  • Ελάχιστοι σκεφτόταν πως κάποτε μπορεί να γίνει επάγγελμα το χόμπι τους, άσχετα κι αν έγινε για αρκετούς από αυτούς τελικά
  • Στις εκπομπές τους χρησιμοποιούσαν μουσική ελεύθερα, χωρίς να πληρώνουν πνευματικά δικαιώματα
  • Χρησιμοποιούσαν μουσική ανάλογα με τη διάθεση της στιγμής και όχι ανάλογα με την πληρωμένη λίστα της δισκογραφικής
  • Συζητούσαν με τους ακροατές τους για οτιδήποτε σε ανοιχτές γραμμές που δεν απαντούσαν γραμματείς και παρατρεχάμενοι
  • Ξόδευαν αρκετά χρήματα για να μπορούν να εκπέμπουν
  • Κάποιοι άρχισαν να χρησιμοποιούν διαφημίσεις για να καλύψουν τα έξοδα και να μπορούν να συνεχίσουν να εκπέμπουν
  • Κάποιοι άρχισαν να οργανώνουν ακόμα και πάρτι σε νυχτερινά μαγαζιά

  • Όσο περνούσε ο καιρός και αύξανε το κοινό και η δύναμη του μέσου
  • Άρχισε να δημιουργείται αναστάτωση στα επίσημα μέσα
  • Τους κυνήγησαν αρκετά και κατάφεραν να φιμώσουν αρκετούς
  • Κάποιοι ήρθαν αντιμέτωποι με το νόμο και ταλαιπωρήθηκαν ηθικά, ψυχολογικά και οικονομικά μέσα σε δικαστήρια
  • Όσοι κατάφερναν να ξεφύγουν, προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να διαφυλάξουν την ανωνυμία μέσω της ψευδωνυμίας τους, για να έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν να εκπέμπουν.
  • Οι περισσότεροι φοβήθηκαν και σταμάτησαν να εκπέμπουν

28 σχόλια:

  1. Αμ το αλλο? Τα καλιτερα κομματια τραγουδιων τα γνωριζε ο κοσμος κυριως απο τους ερασιτεχνες που ηταν ψαγμενα ατομα, εν αντιθεσει με το κρατικο ραδιοφωνο. Ποιος θα ηξερε το hot rats του Frank Zappa, η το spinterman του Pitter griffin και τοσα αλλα φοβερα κομματια αν δεν υπυρχε το μερακι των ραδιοπειρατων?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. meipod kanis thimate ton little rock apo kastella efyge gia ameriki to 1974 afou sigise ton stathmo tou to 1966 simera pappous me epitiximeni kariera space enginnering stin nasa usa ,kathe xrono erxetai ellada me tin oikogeneia tou kai erxetai se epafei me allous erasytexnes tis epoxeis tou 60 0pos o 004 ton donovan kai allous .ta de sygramata tou vriskontai va.tech college anagnorismena apo tin diethni omospondia space enginnering ,god bless greece and this web side.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Απο το 1963 μεχρι και τον Μαιο του 1967 εξεπεμπα κι εγω απο την περιοχη της Πλακας στην Αθηνα με χαρακτηριστικο σταθμου το "707", γυρω στους 1.620 χιλιοκυκλους.

    Ο πομπος ηταν μικρης ισχυος, κατασκευασμενος απο μενα, με λυχνια εξοδου μια και μοναδικη 6146 με 750 βολτ στην ανοδο της. Η ταλαντωση γινοταν απο μια 6V6 με buffer την 6L6.

    Διαμορφωση ανοδου μεσω ενος ενισχυτη 45 βαττ, ιδιοκατασκευης, και μ' ενα κρυσταλλικο μικροφωνο! Πηγες μουσικης, ενα μαγνητοφωνο Philips κι ενα πικαπ, επισης Philips.

    Το σημα εκπεμποταν απο μια οριζοντια συρματινη κεραια, συντονισμενη στο 1/4 του μηκους κυμματος με αρκετα εντυπωσιακα αποτελεσματα. Ηταν τεντωμενη μεταξυ δυο πολυκατοικιων σε σχετικα μεγαλο υψος.

    Το 1967, μετα την 21 Απριλιου, ο πομπος μου κατασχεθηκε ( εθελοντικα) απο την αστυνομια, κι εγω μετα απο μερικους μηνες, αφησα την Ελλαδα για το εξωτερικο.

    Ο πρωτος σταθμος που λειτουργησε στα μεσαια στην Αθηνα ηταν αυτος του Δημητρη, αγνωστων αλλων στοιχειων, με το ονομα T.R.S. απο μια μονοκατοικια στην λεωφορο Συγγρου, στο υψος του Φιξ.
    Πολυ συντομα μετα, παρουσιαστηκε ο 'Σακης', επισης απο την ιδια περιπου περιοχη, ο Αντωνης με τον σταθμο Β12 απο την Πλακα, ο Λουκας LL εκπεμποντας απο την οδο Μνησικλεους στην Πλακα, καθως και ο Ringo Star, απο την οδο Αιολου κοντα στην Μνησικλεους.

    Αρκετα αργοτερα, μετα απο εναν χρονο περιπου, το ραδιο 'Λεωνιδας' αρχισε εκπομπες καπου απο το Αιγαλεω, παιζοντας κυριως λαικα τραγουδια και διαφημιζοντας ... ψησταριες!

    Παντως ο πρωτος ραδιοπειρατης της Αθηνας στα μεσαια, παραμενει ο Δημητρης TRS, ο οποιος δυστυχως δεν βρισκεται μαζι μας πλεον..

    Θανασης Κ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. φιλέ σε εχω χασει από τ ότε που έφυγες για εξωτερικο. έφερνα δισκους και κάναμε εκπομπές είμαι ο Κώστας Καλούδης και γνωριστήκαμε μέσω του Ηλεία Σαριδάκη. κάναμε και εκπομπές με τον Β12 ΑΝΤΩΝΗ στην πλακά.

      Διαγραφή
  4. Ο T.R.S πρέπει να ειχε πολλα οργανα και δισκους από αμερικανους .Ηταν γνωστης και δουλευε την 6l6 να βγαζει οσα πιο πολλα μπορουσε.Χαρτογραφουσε το κάθε carrier που εχει βομβο αν είναι κεντρο η διαμορφωση για να ξερει ποιος του ριχνει παρασιτο.Τσακωνοτατε συχνα με τον Γιαννη από το κολωνακι.Εκανε προτοποριακες εκπομπες.φοβερα κομματια μοναδικα στην ελλαδα .ηταν κλειστος τυπος αλλα ΦΟΒΕΡΟΣ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. THANASI O trs ITAN TO KATI ALLO STIN ARCHI NOMISA OTI EICHE DIASYNDESIS ME TIN AMERIKANIKI VASI GIATI TA TRAGOUDIA ITAN TOSO KAINOURGIA O FILOS MOU O GIORGOS BEATNIKS NER1 ELEGE OTI O PATERAS TOU ITAN PILOTOS KATALIGONTAS ITAN SPOUDEOS AFTA APO EMENA TIS GENIAS TOU 1963 MECHRI TO 67 ROCAMVOL NER7

      Διαγραφή
  5. itan o protos kai o kaliteros pantote tha ton thimomaste krima poli krima na figi toso noris

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα σας, σας έχω αφήσει κι ένα μήνυμα στο κανάλι σας στο youtube. Θα ήθελα να σας ρωτήσω αν είχατε έναν ραδιοσταθμό που εξέπεμπε στην περιοχή των Αμπελοκήπων κάποια στιγμή τη δεκαετία του 1960.

      Διαγραφή
    2. kalispera apo ta teli tou 1963 mechri april 1967 stin periochi HILTON EKSEPEMPE O STATHMOS MOU ROCAMVOL EFHARISTO NA EISAI KALA

      Διαγραφή
    3. Πάρα πολύ ωραία! Υπάρχει κάποιος τρόπος να μιλήσουμε; Είστε στο Facebook; Σε κάποιο email;

      Διαγραφή
  6. Από το 1971, εκπέμπει ο PETER FGM από την πλατεία Αμερικής. Το 74, (7 Ιουλίου) τον "μάζεψαν", αλλά μετά από 20 περίπου μέρες άλλαξε η πολιτική κατάσταση και τη γλύτωσε. Πιτσιρικάς όταν άρχισε να εκπέμπει το '71 με μικρό μηχάνημα αλλά πολύ καλή κεραία που κάλυπτε όλη την Αττική και έξω απ' αυτήν. Η τρέλα δεν έφυγε από το μυαλό του και παρά την πετυχημένη επαγγελματική του καριέρα ανά την Ελλάδα, έκανε εκπομπές στα τοπικά ραδιόφωνα της επαρχίας.. Έφυγε από τα ΑΜ γιατί τον κέρδισε η ποιότητα των FM και από το 1996, είναι στα FM με το όνομα ΡΑΔΙΟ ΚΥΚΛΟΣ. Εκπέμπει ακόμα και τώρα από την Αθήνα, αλλά κυρίως από το internet στην διεύθυνση www.radiokyklos.gr Συνδέεται δορυφορικά πολλές ώρες με κανάλι του εξωτερικού και μερικά βράδια από τις 22.00 έως 01.00 βγαίνει ο ίδιος στο μικρόφωνο με επιλογές από έντεχνη ελληνική μουσική.. Σημείωση: Σε όποιο μέρος και αν βρεθεί, αναζητεί το πιο καλό μέρος για στήσιμο κεραίας.. Κάποτε έζησε 3 και πλέον χρόνια, μόνιμα σε ένα τροχόσπιτο, ψηλά σε βουνό, στα Χρούσσα της Σύρου, για να έχει τις κεραίες του.. Οι καλύτερες αναμνήσεις.. Peter FGM ή μετέπειτα ΡΑΔΙΟ ΚΥΚΛΟΣ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ψάχνοντας να βρώ πότε εξέπεμψε για 1η φορά ο TRS, έπεσα πάνω σ' αυτο το site. Nαι τον είχα ακούσει από ένα φορητό philips αλλά και από ένα Grunding με λυχνίες που είχαμε τότε. Δεν μπορώ να τους θυμηθώ όλους. Μερικοί που θυμάμαι, είναι ο Κικέρων, ο FBI, ο ΑΛΦΑ. ο Σι όου μπι αρ έϊ = COMBRA

    Ψάχνοντας να βρώ πότε εξέπεμψε για 1η φορά ο TRS, έπεσα πάνω σ' αυτο το site. Nαι τον είχα ακούσει από ένα φορητό philips αλλά και από ένα Grunding με λυχνίες που είχαμε τότε. Δεν μπορώ να τους θυμηθώ όλους. Εβραζαν τότε τα μεσαία. Μερικοί που θυμάμαι, είναι ο Κικέρων, ο FBI, ο ΑΛΦΑ. ο Σι όου μπι αρ εϊ = COMBRA, ο DRW, η Κορίννα, ο Μπλακμαν, οι σταθμοί που έχουν αναφερθεί στα προηγούμενα posts. Που να τους θυμάμαι όλους;
    Πάγγας, Μπαβέν (υπάρχει ακόμη), Ακτινιον, Βενιέρης, Ράδιο Κατουμας (υπάρχουν ακόμη) ήταν τα μαγαζιά που είχαν λυχνίες (807, L34, L84, 6V6, 6L6, ECC83 κ.λ.π.), αντιστάσεις, πυκνωτές και ότι άλλο χρειαζόσουν να στήσεις ένα σταθμό.

    Τι μου θυμίσατε τώρα. Ξενύχτια ακούγοντας συζητήσεις μεταξύ τους. Τσακωμοί με όσους δεν ήσαν αγνοί ερασιτέχνες, αλλά έπαιζαν διαφημίσεις. Control σήματος σε σύγκριση με τον σταθμό της Αμερικανικής βάσεως του Ελληνικού = Αμερικάνος. "Πόσες μονάδες σου φέρνω και πόσες ο αμερικάνος" "8 στις 10, με καλή διαμόρφωση και "σκληρό" σήμα".
    Α, εποχές αξέχαστες!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. arxes tou 1953 ekane thn emfanisi tou o TRS protos kai megalos efyge toso noris apo thn zoh tha ton thymomaste oloi

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Στην φωτο ειμαι ο γραφων απο Αλεξ/πολη ετοs τηs φωτο 1976 ακομη εκπεμπω και σημερα
    σε ηλικια 58 ετων.Ενα μεγαλο ευχαριστω...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Καλησπερα.Αργησα να ψαξω ,αργησα κ να σας βρω. Τοτε ακουγα με το ραδιοφωνακι μου κρυμμενο ,γιατι επρεπε να ,ουσα μαθητρια.Ειχα γινει exper ακουγοντας τα σχολια σας.!!Ενας απο τους αγαπημενους μου που εφτανε στο Κερατσινι ηταν ο Γιωργος ο music boy.Φοβερη μουσικη. Ξερει καποιος απο εσας που βρησκεται κλπ;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Καλησπέρα στην παρέα σας είμαι ο(Λακης η λευκη ακρίδα)αν καποιος με ειχε ακουσει !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σου ζητώ συγνώμη,σαράντα πέντε χρόνια μετά για τις παρεμβολές που σου έκανα τότε. Μη μου κακιωνεις ,ήμασταν παιδιά τότε και παίζαμε

      Την καλημέρα μου

      Διαγραφή
  12. Γειά σας πολύ θα ήθελα να μάθω αν ακούσατε το όνομα παράξενος και τον υπάρχω!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Υπάρχει καμία φώτο απ το στούντιο του TRS ή κάτι σχετικό

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. DNA, GPRS
    ΠΑΓΚΡΆΤΙ, ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΉ, ΒΥΡΩΝΑΣ, ΥΜΗΤΤΟΣ
    Συνεργασία με music box, Και παιζαμε τα τελευταία άσματα που κυκλοφορουσαν

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. To 1970-71, μαθητής Γυμνασίου, έκανα μερικές εκπομπές στα μεσαία με 2 6L6 ως ROCKAL από το Ρέντη. Τα 40 μέτρα κεραία πάνω από 4 σπίτια ήταν μια τρέλα μέσα στη χούντα. Ο πιο συστηματικός ερασιτέχνης της περιοχής τότε, με χιουμοριστικά σκετσάκια και σχόλια ανάμεσα στη μουσική, ήταν ο ΣΠΥΡΟΣ, CARAVEL SL απ τη Νίκαια. Εργαζόταν ένα διάστημα στα ηλεκτρικά του Γιαννακόπουλου στον Πειραιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Στον Caravel SL όπως και σε έναν ραδιοσταθμό που ήταν στον Αγ. Δημήτρη του Πειραιά πήγαινα και μιλούσα και εγώ και διάβαζα και ποιήματα που έγραφα τότε...εάν θυμάται κανείς όνομα σταθμού στον Αγ. Δημήτρη

      Διαγραφή
  16. Σας χαιρετώ όλους.ερασιτεχης Σπύρος UFO στους1050 Νέα Σμύρνη δίπλα από PLAY BOY

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα φίλε μου θα χαρώ πολύ να μιλήσουμε θα με βρεις στο φ/β

      Διαγραφή